Skip to main content

Kawng zau taka hawnin a awm

Mihring kan nihna hlenchhuak tura khawvel eng hmuh theihna kawngka hawnsak kan nih rual chiahin, he hmasawnna khawvel hian intlansiakna min lo chhawpsak nghal a. Bultanna inang lo tak tak, kan theihna leh thiam thil pawh inang lo tak tak mihring ten kan zawn ber leh kan beisei ber erawh a inang vek thung. Mahni hmasialna leh mahni tang hma haina khawvelah hian, ‘Ka tan kawngkhar inhawng a awm em?’ tiin kil tin kan dap kual a, hlawhtlinna, chawlhna, hlimna kawngkhar inhawnna lam nia kan hriat panin, theihtawp chhuahin kan tlan a. Thawhrimna avanga chauhna leh beidawn rum rumnain min buan leh tap tap lai pawhin, tanpuitu leh hnemtu kut a chelh theih nan, hriatthiamna nena, a nun kawng chhuk chho thawnthu  ngaihthlaksak a, beiseina khawnvar kawhhmuhtu, a tana thinlung kawngkhar inhawng a awm mial beiseiin, thi thei mihring kawchhunga thi thei lo thlarau hi a rum leh thin.
Harsatnain mihring min han delh beh tak tak hi chuan, rinna hmanga tlang sawn theihna hial khawpa ngaihtuahna thiltithei kawltu nichungin mihring ngaihtuahna hi a tawi tup mai a. Tuk tin zingah ni eng mawi takin lo chhuak fo mah se, zan leh chhun danglamna tem hretu ni chung hian, ngaihtuahna khawvel a thim mup mai chuan zan thim hnawttiautu eng mawina meuh pawhin beiseina khawnvar min chhitsak thei lo fo si anih hi.

Kawng zau taka hawnin a awm!

New York khawpui a hmeichhe pakhat chuan nitin natna khumah bawrhsawmna hrang hrang nen a hun a hmang a, kuttualleichham a nih miau avangin thawkrim apiangte dinchhuahna khawvelah hian a tan beisei tur a tam lo hle. Chuti chung chuan engtik lai pawh hian a hlim em em reng mai a, dam tha leh hrisel taka hun hmang zawk ten a hlim reng theihna thuruk an zawh chuan, “Sari’n Isaaka a nei a,a hlim ang khan Isua ka nei a lawm” tih chu a chhanna a ni.
Lydia Odell Baxter-i chuan buaina khawvela hun hmang chungin, harsatna leh lungngaihnain a chim buai thin mihring ni ve tho chungin, pianphunga a mihringpuite phak lovin, natna leh bawrhsawmnain a chiah piah reng nun hmang chungin a harsatna chu amah delhbettu atan a hmang duh lo a, lungngai leh beidawnga indawmkunna tur tam tak a nei chungin, chung lungngaihna te chuan a nuna ro an rel hmain van lam a en a, minung taksa pu reng chungin atana van kawngkhar inhawng chu a lo han hmu daih tawh bik anih chu.


Kawng zau taka hawnin a awm,
Kawng eng mawi nuam tak mai chu,
Kraws engin chu kawng nuamah chuan,
Lalpa hmangaih a rawn puang,
Khawngaihna kawng hawn lai a ni,
Hmelmate bei hram hram ru,
Bang lovin kraws pu zel rawh u,
Lallukhum tiam sa a ni. (KHB 316)

He leiah hian harsatna tam tak nen hun lo hmang tawh mah se, a hma lamah eng harsatna te nge rawn thlen belh leh dawn tih hre bik lo mah se, atana van kawngkhar inhawng a hmu a, chu chuan beiseina leh chakna a pe a, mi pakhat thinlung kawngkhar hawng tur pawha ‘vanneihna’ leh ‘remchanna’ a mamawh zelna khawvelah hian vanneihna leh remchanna pawh chunglam remtihna lo chuan a thleng thei lo tih hrechiang em emtu Baxter-i chuan atana chatuana chawlh hlenna kawngkhar lo inhawng ngawt mai chu ropui a ti em em a, chu hmunah chuan mi tam zawk an lut thei lo ang tih mawlh a hlauh tawh avangin, a nuna harsatna chhiar turin hun a nei lo a, malsawmna chhiar tur leh midangte hnena sem chhuak turin a tul em em zawk hi a lo ni. Mi tam takin a natna khumah an rawn pan a, amah hnem tur leh thlamuan tur ni lovin, a hnen atanga thlarau pur chaw turin an lo a, a ina lo kal kham te chu, thlarau malsawmna tam tak changin an haw thin reng a ni.

Kawng chu ka tan hawn a ni em?

 A chang chuan Pathian hmangaihna hi a ropui lutuk a, awih a har zawk thin. Mahni han inenlet a chhuan tur nei lo, ‘hei hi ka thiltha tih ve’ tih ai a ‘hei hi ka tihsual palh’ tih tur ngah zawk mihring te tan chuan Pathian hmangaihna tawpchin nei lo meuh pawh hi a ropui lutuk a, dawnsawn thiam a har a, kan dawngsawng thiam lo thin reng bawk. Keimahni hriatna leh finaa a innghat lo a, amah ngaichanga a hnung zui zela kal tur kan ni tih inhriatna nen lo phei chuan, mihring leh mihring kan intehna hi hmang dawn ta ngat ila, tling zo tur kan awm dawn si lo.

Mahse, misual tawngtaina ngaithla thintu chuan, kan chaklohna zawng zawng hre vek chunga, kan theih tawk tlemte pawh hnar lo va pawmtu chuan heti hian thu min tiam a, “I thiltihte ka hria a, chakna tlemte chauh i nei a, chutichung pawhin ka thu i pawm a, ka hming pawh i phat lo va, tuma khar theih loh i hmaah kawngka ka hawng e. (Thupuan 3:8)”,

Mi zawng zawng tan kawng hawn a ni,
Chhandamna zawngtute tan,
Mi hausa leh retheite pawh,
Hnam leh chi tinrengte tan.

Chu kawng kan panna kawnga harsatna kan tawh ve tlemte ai chuan, theihna engmah kan nei lo tih inhre reng chunga kan duh loh zawnga thil lo thleng thin te avanga lungngaihna tur ai chuan, khawvel thlemna hrang hrang kara amah kan thlan avanga hrehawm kan tuar ve te ai ngawt chuan, nang leh kei tehlul tana vanram kawngkhar lo inhawng ve ringawt mai chu ngaihtuah tham a va tling em! Kawngkhar mawi chu kan tan hawn a lo ni ve reng alawm maw le!

Aw, khawngaihna a va thuk em!
Kawng chu ka tan hawn a ni e...!

-Aremruati Ngente

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Lehkhabu chhiar...

Mihring hian kum 5-10 ah kumtin lehkhabu 10 chhiar ta se - 60. Kum 11 - 13 ah 15 chhiar ziah ta se 45. Kum 14-23 hi high school, college, university kal ṭan chhoh lai, hna la  thawh leh eng emaw zir bîng vak hma lehkhabu chhiar tam awlsam hun lai ber a ni hial mai thei, kumtin 120 chhiar ta se - 1200 kum 24 aṭanga 40 ah, helai tak hi hna zawn chhoh leh research ti tur tan chuan zir lam zir bing vak a ngaih hunlai a ni a, inchhiar char char si a, chhiar ṭeuh a har hunlai a nih avangin ti hniam hretin 65 velah titla ta ila - 1040. Kum 40-ah 2345, a pung mawh hle mai😃. Hei hi han chhut chhin sathliah mai a ni a, kan hun hman dan leh buaipui tur thil dang tam dan azirin a theih diak diak loh chang a awm fo thei dawn a, lehkhabu chhiar tam tawk a harzia erawh a lang thei tho awm e. Tun hnaiah Mizo lehkhabu hi kum khatah 200 bawr chhuak angin a khairual theih ang a. Literature bîk a ni emaw, a piah lamah pawh hnam dang lehkhabu ṭha lar zual leh Mizo lehkhabu 50/50 emaw, 60/40, 70/30 ang...

Van Lal Nau Ang: A Christological Interpretation

-Pro Pastor Lalrinpuia Pachuau Pukzing Pastor Bial Krismas apianga Mizo Kristiante lunglen kai harhtu, Upa Lalhminghliana’n “Ngai Teh Van Lal Nau Ang Pian Ni” tia a phuah hmanga Isua Krista chungchanga Apostol-te thurin a puan chhuah dan mawi tak kan thlirho dawn a. Hetiang taka tawi, fiah bawk si, Isua Krista chungchang puan chhuahna hla kan nei hi a hlu takzet a ni. Isua Krista Chungchanga Inhnialna Hmanah, kum AD 325 khan Nicea khua (Tunah chuan Turkey rama Iznik khua)-ah Inkhawmpui Lian pawimawh tak koh a ni a, Kristian tam tak kal khawmin a then te chu a hunlaia Pathian thu thiam, hriatna thuk leh ril tak nei te an ni hlawm. Chu Inkhawmpuia an _ agenda _ pui ber chu Isua Krista chungchang a ni. Isua - Pathian famkim? Hetih hun lai hian Arius-a zirtirna kha a lar hle a. Ani chuan Isua chu Pathian thilsiam zinga ropui ber leh Pathian dawttu a ni a. Thilsiam anih avang erawh chuan awm hma a nei a, awm hma nei a nih avang chuan chatuan mi a ni ve lo. Chatuan mi a nih loh avang chuan P...

Kham leh Suar Sawihawnna

Kham leh Suar hi Lalrammawia Ngente lehkhabu 36 na leh a Novel parukna a ni a, Social reform Novelist ang a kum rei tak (A Novel hmasa ho zawng zawng aṭanga) kan lo hriat tawh kum hmasa lama a kutchhuak Utopia pahnih Angelten An Awmpui (Socio – Religious Utopia) leh Lawng Mi Khawhar (Ecotopia) -a  thawnthu inang lo tak, a tum ram erawh inhnerem thliam siin min hruaipen deuh hnuah amah tak tak (social reform) lamah bawk min han letpui leh a, a kutchhuak hmasa lama Mizo tlangval luck leh hmelṭha tak tur, ruihhlo leh mipat hmeichhiatna hman khawlohnain a tih buai, lo chawr chhuahna chhungkaw inrelbawl dan fuh tawh loh laklawh vanga damchhung nun hrehawm taka hmang liam ta te, pawn lama kan inhmuhsak chin piah lam ngawi renga inthlahrung leh mahni mihringpuite ngei pawh hmaizah deka nun chhiar ve ṭhin tute khawvelah; kan hmuh phak piah lam a lo tamzia kan hmuh ṭhin kha, tun ṭumah hian a thling baw hawka rawn phawrh a tum ṭan ta nge, a thawnthu kalhmangah danglam hmuh tur a awm ta nual ...