Skip to main content

Min Zirtute Tan

Pawl-10 kan zir laiin kan Mathematics zirtirtu hian home work awlsam deuh anga lang, harsa ru phian si hi min pe a. Lehkhapuanah zawhna min ziah tir a, in lamah kan chhâng a, kan chhânna chu kan pe let leh a. A zawhna chu, “I thu thua awm tur, ei rawh i tiha ei tur, mu rawh i tiha mu tur awm ta se, eng ang miah nge i chhuah ang? ” tih hi a ni. A chhanna kan pek khawm vek hnua kan Sir-in a rawn sawifiahna kha a ni ka rilrua awm zui ta reng chu. “Khawvelah hian ei rawh i tih a ei tur, mu rawh i tiha mu tur chu mi pakhat chauh a awm a, nangmah kha i ni. Eng ang miah nge i inchhuah dawn?” tih hi.

January ni 20, 2021-a America President thar Joe Biden lakluhna huna hlahril (poem) chhiartu tur chu Amanda Gorman anih thu leh kum 23 mi chauh anih thu te, Inaugural poet naupang ber a la nih thu te nen lama a darh chuai chuai lai khan, Amanda Gorman chanchin ruala social media titia lo lang ve leh zeuh ṭhin chu, “Kan ramah chuan kum 23 miin Korean an ngaisang ṭawk” tih ang reng vel kha a ni.  

Khawiah nge a chhânna chu?

Tuna KṬP member ni mek te hian nikhua kan hriat tirh aṭanga kan ram inrelbawl dan leh kan khawsakphung han chhuilet vang vang ila, lungawina aiin lungawi lohna tur, ram dang laka chhuan tlak ni a kan hriat aiin duhkhawp lohna leh siamṭhat ngai lai kan hmu hnem zawk daih mai thei. Chu duh khawp lohna leh sawiselna chuan hman aṭanga tun thlengin (ram leh hnam chungchangah) chanchinbu phek tam zawk a luah a, nu leh pa leh ṭhalaite titiah fakna aiin sawiselna a tam a, college leh university zirlaite classroom discussion (sawihona) a nghawng a, pulpit tlang thlengin a siamṭhatna lam hawia inzirtirna au thawm kan ngaithla tam ta mawlh mawlh viau.

Thu ngai hlir kan ngaithla a, sawiselna ngai a lo ri chhuak leh a, a danglamna leh a nghawng erawh hmu tam kan inti chuang si lo. Nu leh pa ten Mizo ṭhalai graduate an tam thu leh Central Service a lut an tam si loh thu an sawi laiin, ṭhalaiin ram dang anga inzirtirna leh inkaihhruaina ṭha kan neih ve loh an sawi a. Mi ṭhenkhatin kohhran ṭhalai activities tam lutuk chu Central Service-a inziak tling an awm hleih theih loh chhan ni a an puh laiin, kohhran ṭhalaia tel tam zawk ten chu chu a chhan ber anih loh thu an lo sawi ve bawk. 
Indem leh inpuhmawh tawnna ringawt chuan kan zawhna chhânna min pe lo a, kan mamawh ber hmasawnna leh hlawhtlinna min chhawpchhuahsak chuang si lo. Zirtirtuin a zirlai hmasawn tura a beisei laiin, zirlaiin zirtirna ṭha a phût a. Mihring kan nihna anga kan mawhphurhna hlen tura beisei kan nihna kawngah hian, entawn tur kan nei lo nge, kan entawn duh lo nge, midangte entawn tlak nun nei tur khawpin kan taimaknain a tlin lo nge, chuti lam kawngah chuan ngaihtuahna kan seng ngai lo hrim hrim zawk?

Pathian a tel ve em?

Intlansiakna khawvel êng kan hmuh ruala hmasawnna um a tlan nghal ṭhin mihring kan nih miau avangin, keimahni theihna lam kawngah, kan hlawhtlinna tur kawng ni a kan beiseiah ke penin kan theihtawpin kan bei a. Kan thawhrimna thlantui a far ral raih thlenga sawr chhuakin bei chiam mah ila, kan thawhrimnain rah ṭha a chhuah a, kan nun kawng zawh awmze nei a a chhuah dawn chuan mihring hian amah siamtu leh dintu nena inngheng rialin nun kawng a zawh a ngai a lo ni. 

Thuhriltu ropui John Edmund Haggai chuan, “Pathian tana thil ropui tak tih tumnaa Pathian a tel si loh chuan, a hlawhchham dawn chiang a ni” a ti a. Finna a thuam, Lal ropui Solomona pawhin “Lalpan in a sak loh chuan a satu te chuan an thawkrim thlawn mai a ni”(Sam 127: 1) a lo ti ve bawk. Hmasawn kan duh a, hlawhtlin kan duh a, Isua Krista hnungzuitu ṭha nih kan duh a, ram leh hnam siamṭhatna kawnga mi ṭangkai nih kan duh a, chung zawng zawng a hlawhtlin theih nan chuan Biak In hung chhung kan chhuahsan hnuin, kan nun kawng zawhah, hmasawnna kawnga ke kan pennaah Isua a la lal zui reng em?

Min entawn tute engtin nge an nun ang? 

Keimahni tawk te teah hian nau awm kan nei ṭheuh a. Kan inchhunga kan chênpuite, ṭhenawmte nau te, Sunday School leh kohhran proggrame hrang hranga kan tel vena lama kan nau te, nitina kan hnathawhna hmuna kan nau te, Social Media lama kan nau te pawh an ni ang. Kan nau awm te hi an lawm zawng apiang kan chhawpchhuahsak dawn nge? An tana ṭha tur kan chhawpchhuahsak dawn? Kan nau awm te hian min kaihruai dawn nge? Keimahnin an tana ṭha tur ngaihtuah thiamna an neih theih nan an rilru sukthlek kan thlaksak dawn?

Ka nau awm chu min entawna a rawn seilen hunah eng ang miah nge a chhuah ang? Ka nau awm chuan ka nuna ka dah pawimawh ber entawn ta se, eng nge a nunah langsar ber ang? Mi taima, dikna leh rinawmna duh mi a ni ang em? A nun a vawng uluk ang em? A zirna leh a hnathawhna hmunah, a hnathawh danah Kristian |halai a nihna a lang ang em? A nunah Isua a lal ber ang em? 

Tirhkoh Paul-a chuan Thessalonika khua ami te hnena lehkha a thawn a, thatchhe lo tura a zirtirnaah khan Silvana leh Timothea te nena rim taka an thawhchhuah an ei thu sawiin, “kan theih loh vang a ni lo a, nangnin min zirna tûrin in mi entawn atân kan insiam zawk a ni” (2 Thessalonika 3:9) a ti hmiah mai. Philippi khua ami te hnena lehkha a thawnah pawh, “…ka awmdan zirtute lo ni hlawm rawh u” (Philippi 3:17) ti ngam khawpin a inringtawk nia mawle.
Kristian Ṭhalai kan ni a, tun dinhmunah thil tam tak kan ngaihtuah nghal thei lo anih pawhin, hei tal hi chu ngaihtuah ṭhin ang u.
“Min entawn tute engtin nge an nun ang? ”

(Kristian Ṭhalai, July, 2021 puala ziah a ni a, he lamah hian kan dah ṭha ve ang e) 
-Aremruati Ngente

Comments

Popular posts from this blog

Lehkhabu chhiar...

Mihring hian kum 5-10 ah kumtin lehkhabu 10 chhiar ta se - 60. Kum 11 - 13 ah 15 chhiar ziah ta se 45. Kum 14-23 hi high school, college, university kal ṭan chhoh lai, hna la  thawh leh eng emaw zir bîng vak hma lehkhabu chhiar tam awlsam hun lai ber a ni hial mai thei, kumtin 120 chhiar ta se - 1200 kum 24 aṭanga 40 ah, helai tak hi hna zawn chhoh leh research ti tur tan chuan zir lam zir bing vak a ngaih hunlai a ni a, inchhiar char char si a, chhiar ṭeuh a har hunlai a nih avangin ti hniam hretin 65 velah titla ta ila - 1040. Kum 40-ah 2345, a pung mawh hle mai😃. Hei hi han chhut chhin sathliah mai a ni a, kan hun hman dan leh buaipui tur thil dang tam dan azirin a theih diak diak loh chang a awm fo thei dawn a, lehkhabu chhiar tam tawk a harzia erawh a lang thei tho awm e. Tun hnaiah Mizo lehkhabu hi kum khatah 200 bawr chhuak angin a khairual theih ang a. Literature bîk a ni emaw, a piah lamah pawh hnam dang lehkhabu ṭha lar zual leh Mizo lehkhabu 50/50 emaw, 60/40, 70/30 ang...

Van Lal Nau Ang: A Christological Interpretation

-Pro Pastor Lalrinpuia Pachuau Pukzing Pastor Bial Krismas apianga Mizo Kristiante lunglen kai harhtu, Upa Lalhminghliana’n “Ngai Teh Van Lal Nau Ang Pian Ni” tia a phuah hmanga Isua Krista chungchanga Apostol-te thurin a puan chhuah dan mawi tak kan thlirho dawn a. Hetiang taka tawi, fiah bawk si, Isua Krista chungchang puan chhuahna hla kan nei hi a hlu takzet a ni. Isua Krista Chungchanga Inhnialna Hmanah, kum AD 325 khan Nicea khua (Tunah chuan Turkey rama Iznik khua)-ah Inkhawmpui Lian pawimawh tak koh a ni a, Kristian tam tak kal khawmin a then te chu a hunlaia Pathian thu thiam, hriatna thuk leh ril tak nei te an ni hlawm. Chu Inkhawmpuia an _ agenda _ pui ber chu Isua Krista chungchang a ni. Isua - Pathian famkim? Hetih hun lai hian Arius-a zirtirna kha a lar hle a. Ani chuan Isua chu Pathian thilsiam zinga ropui ber leh Pathian dawttu a ni a. Thilsiam anih avang erawh chuan awm hma a nei a, awm hma nei a nih avang chuan chatuan mi a ni ve lo. Chatuan mi a nih loh avang chuan P...

Kham leh Suar Sawihawnna

Kham leh Suar hi Lalrammawia Ngente lehkhabu 36 na leh a Novel parukna a ni a, Social reform Novelist ang a kum rei tak (A Novel hmasa ho zawng zawng aṭanga) kan lo hriat tawh kum hmasa lama a kutchhuak Utopia pahnih Angelten An Awmpui (Socio – Religious Utopia) leh Lawng Mi Khawhar (Ecotopia) -a  thawnthu inang lo tak, a tum ram erawh inhnerem thliam siin min hruaipen deuh hnuah amah tak tak (social reform) lamah bawk min han letpui leh a, a kutchhuak hmasa lama Mizo tlangval luck leh hmelṭha tak tur, ruihhlo leh mipat hmeichhiatna hman khawlohnain a tih buai, lo chawr chhuahna chhungkaw inrelbawl dan fuh tawh loh laklawh vanga damchhung nun hrehawm taka hmang liam ta te, pawn lama kan inhmuhsak chin piah lam ngawi renga inthlahrung leh mahni mihringpuite ngei pawh hmaizah deka nun chhiar ve ṭhin tute khawvelah; kan hmuh phak piah lam a lo tamzia kan hmuh ṭhin kha, tun ṭumah hian a thling baw hawka rawn phawrh a tum ṭan ta nge, a thawnthu kalhmangah danglam hmuh tur a awm ta nual ...