Skip to main content

Social Media leh Thawnthu

Millenials piang tlai(generation khartu😊) ho hian chanchinbu boruak neih viau tawp lam kha kan hre pha a. Treasury square, DC Office kawt phei vela chanchinbumi leh a zuartute zingkar aṭanga an inpel suau suau te kha kan damchhunga a thleng nawn leh hman lo anih chuan, lungleng taka kan la mitthla nawn fo tur a ni. Thlatin leh kartin chhuak chanchinbu thlenga boruak a la neih em em lai kha chuan, chanchinbuah thil thleng thar chauh ni lo, creative writer te tana inphochhuahna kawng kha a la zau a, tuna kan writer neih ṭhat tam tak  pawh hi khang aṭanga bul ṭan chho leh mipuiin kan hmelhriat an ni fur hlawm. Han sawi takah chuan, a lunglenthlak mang e😃. Thingtlang lamah phei chuan chanchinbu vanga tlai lama sumo lo thleng tur kan nghahhlelh ṭhinzia kha. 
Kan nau te Gen Z(Alpha) hoah hi chuan kum 10 bawr vêl aṭanga pate Bookshelf leh dawhkan chhehvel a chhiar tur hmuh apiang lo ban ve chi tan lo chuan, mobile phone/internet/social media-in Print Media a thlak laia nun rawn zir chho an ni tlat a, chu chuan literature khawvel an rawn dai ṭanna thlengin a hril pha tlat si.

Tunlaiah chuan social media hi ziak mite tan pawh platform ṭha leh ṭangkai tak a lo ni ta. Chutiang karah chuan thu leh hla huangah erawh social media leh literature chungchanga ngaihdan insaikalh tak tak a rawn ri ta nuk nuk mai. Facebook Poet, Social Media Writer tih ṭawngkam ri nak nak karah hian generation pahnih inher kara thu leh hla khawvel inṭhial rem dan kha kan ngaihtuah thlen ve tho chu a ngai.

Thawnthu bikah lut leh lawk ang. Thawnthu hi literature genre hrang hrang zingah mi nawlpui tuipui theih, chhiar leh ngaihven hlawh ber pawl a la ni ta reng a. Poetry leh drama te pawh rawn ṭhang chho viau mah se; ngainatu ngah ber chu a la ni ta reng tho mai.

Thawnthu(fiction) kan han tih hrim hrim hian Novel, Fantasy Fiction, Short Story... a eng a pawh ni se, literary genre dang ang thoin kalhmang a nei ve thliam a. A technical zawnga sawi dâwn phei chuan, a technical ber pawl a ni zawk mah awm asin.

A thawnthu ruangam (Structure) chu Plot Archetype an tih hrang hrang hmanga teh a lo ni a. A changtu (character) pawh chi hrang eng emaw zat a ṭhen a lo ni leh a, a setting (a hmun hma han tih ngawt pawh hian a la fiah zo chiah chuang lo) a thawnthu innghahna hmun hma, boruak, leilung, khawtlang nun piah lamah time chungchang ngawt pawh chi hrang hranga tehna a lo awm leh zel mai. 

Harsatna (conflict) din danah pawh a plot structure leh character nena inmil riau a lo awm ve zel bawk. A changtu ber (Protagonist) chu hero viau tura beisei anih laiin Gothic Novel-ah te chuan Protagonist character atan Anti - Hero character te an han din leh daih a, buaithlak thei deuh a ni😃. A changtute ṭawngkam(dialogue) leh narrator-in a sawifiahna (summary) inkar inthlak thleng kual dan ngawt pawh ngaihtuahna hman fe ngai a lo ni a. Chung zawng zawng chu a thawnthu pumpuiah a inkhaikhawm ṭha em, tih piah lamah mihring nun a pho chhuak ṭha em, tih zawhna te a la awm thei cheu .

A zir mite chuan din chawp khawvel leh character hmanga phuah khawm fantasy fiction ber pawh hian mihring nun chhungril tak tak a pho chhuak a ni, symbol hlang a ni. A nihna tak tak zir chhuak tur chuan Psychology lam aṭanga zir a ngai, an lo ti daih mai.

Chutiang chu anih avangin thawnthu ziak mi/Novelist/thawnthu tawi ziak ṭhinte hi ngaihsan loh rual an ni lo. Mithiam tam takin mihringin a thluak a hman theihna sang bera an lo ngaih, awm lo ata dintu(creator) an lo ni tlat a lawm. Novelist thiam tak tak, "Ani te chu thla khat chhung pawn a ziak ṭeuh thei ang chu..." kan tihten, "He Novel hi kum 10 ka ziak" an lo ti te pawh hi a lo awm viau reng a ni.

Chutiang chuan thawnthu chu ziah zawha a ziaktu pawhin ennawn fo ngai, plot, character, setting etc neuh neuh a rem dan pawh rem kual ve fe ngai anih avangin, thawnthu ṭha chuan a lo chhuah nan 'hun' a mamawh ṭhin reng a ni. 

Tunlaiah social media a thawnthu chhawp chhuah sawisel leh "... a sawiseltute hi an ham strict mah mah a ni" ti pawlte an awm ta nawk a. A indawt zela tlem tea pho chhuah thawnthute hi hetianga uluk taka ennawn, a ziaktuin a duh ang thlapa a rem nawn leh vawi eng emawzat proof read tawh anih chuan a chhiat bîkna tur reng reng a awm loin ka hria. A bua chhiar ngei intihhmuh zel erawh hnampui zawkte pawh keini ai a an harh chhuah hmasakna a ni a, lehkhabu ṭha zawng zawng internet lamah a la hmuh kim vek theih miau si loh. Ziak mite tan pawh a leitu kan pun chuan thluak leh tha tam tak an sen hah man a awm ve deuh ang chu.

Social media hi thil ṭangkai tak a ni, a hmang thiam tan chuan.

150524

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Lehkhabu chhiar...

Mihring hian kum 5-10 ah kumtin lehkhabu 10 chhiar ta se - 60. Kum 11 - 13 ah 15 chhiar ziah ta se 45. Kum 14-23 hi high school, college, university kal ṭan chhoh lai, hna la  thawh leh eng emaw zir bîng vak hma lehkhabu chhiar tam awlsam hun lai ber a ni hial mai thei, kumtin 120 chhiar ta se - 1200 kum 24 aṭanga 40 ah, helai tak hi hna zawn chhoh leh research ti tur tan chuan zir lam zir bing vak a ngaih hunlai a ni a, inchhiar char char si a, chhiar ṭeuh a har hunlai a nih avangin ti hniam hretin 65 velah titla ta ila - 1040. Kum 40-ah 2345, a pung mawh hle mai😃. Hei hi han chhut chhin sathliah mai a ni a, kan hun hman dan leh buaipui tur thil dang tam dan azirin a theih diak diak loh chang a awm fo thei dawn a, lehkhabu chhiar tam tawk a harzia erawh a lang thei tho awm e. Tun hnaiah Mizo lehkhabu hi kum khatah 200 bawr chhuak angin a khairual theih ang a. Literature bîk a ni emaw, a piah lamah pawh hnam dang lehkhabu ṭha lar zual leh Mizo lehkhabu 50/50 emaw, 60/40, 70/30 ang...

Van Lal Nau Ang: A Christological Interpretation

-Pro Pastor Lalrinpuia Pachuau Pukzing Pastor Bial Krismas apianga Mizo Kristiante lunglen kai harhtu, Upa Lalhminghliana’n “Ngai Teh Van Lal Nau Ang Pian Ni” tia a phuah hmanga Isua Krista chungchanga Apostol-te thurin a puan chhuah dan mawi tak kan thlirho dawn a. Hetiang taka tawi, fiah bawk si, Isua Krista chungchang puan chhuahna hla kan nei hi a hlu takzet a ni. Isua Krista Chungchanga Inhnialna Hmanah, kum AD 325 khan Nicea khua (Tunah chuan Turkey rama Iznik khua)-ah Inkhawmpui Lian pawimawh tak koh a ni a, Kristian tam tak kal khawmin a then te chu a hunlaia Pathian thu thiam, hriatna thuk leh ril tak nei te an ni hlawm. Chu Inkhawmpuia an _ agenda _ pui ber chu Isua Krista chungchang a ni. Isua - Pathian famkim? Hetih hun lai hian Arius-a zirtirna kha a lar hle a. Ani chuan Isua chu Pathian thilsiam zinga ropui ber leh Pathian dawttu a ni a. Thilsiam anih avang erawh chuan awm hma a nei a, awm hma nei a nih avang chuan chatuan mi a ni ve lo. Chatuan mi a nih loh avang chuan P...

Kham leh Suar Sawihawnna

Kham leh Suar hi Lalrammawia Ngente lehkhabu 36 na leh a Novel parukna a ni a, Social reform Novelist ang a kum rei tak (A Novel hmasa ho zawng zawng aṭanga) kan lo hriat tawh kum hmasa lama a kutchhuak Utopia pahnih Angelten An Awmpui (Socio – Religious Utopia) leh Lawng Mi Khawhar (Ecotopia) -a  thawnthu inang lo tak, a tum ram erawh inhnerem thliam siin min hruaipen deuh hnuah amah tak tak (social reform) lamah bawk min han letpui leh a, a kutchhuak hmasa lama Mizo tlangval luck leh hmelṭha tak tur, ruihhlo leh mipat hmeichhiatna hman khawlohnain a tih buai, lo chawr chhuahna chhungkaw inrelbawl dan fuh tawh loh laklawh vanga damchhung nun hrehawm taka hmang liam ta te, pawn lama kan inhmuhsak chin piah lam ngawi renga inthlahrung leh mahni mihringpuite ngei pawh hmaizah deka nun chhiar ve ṭhin tute khawvelah; kan hmuh phak piah lam a lo tamzia kan hmuh ṭhin kha, tun ṭumah hian a thling baw hawka rawn phawrh a tum ṭan ta nge, a thawnthu kalhmangah danglam hmuh tur a awm ta nual ...