Skip to main content

Kum 2026 Nilai leh Beihrual Thupui: Mizo Kristian Hlâte leh a Phuahtute

A ziaktu Rev. Lalfakzuala'n a thuhma a a sawi angin, kum 2026 Mizoram Presbyterian Kohhran Nilai leh Beihrual Thupui tur hi Nilai leh Beihrual Thupui-a hmuh tur la awm ngai lo a ni a, a phurawm hle.

Kohhran huang chhungah literature lama rawngbawlna kan uar chho telh telh a, a ni bik/zan bik te nena hun hmangin naupang aṭanga puitling lam thlengin kan hlawkpui theih tur program kohhran lam pawhin a dap chhoh mek lai hian; thu leh hla hlutna hriatthiamna leh hman ṭangkai leh zualna kawngah ngaihtuahna ngun taka seng chunga a te ber ( naupang)  lam aṭanga hmalak a ṭulzia erawh a rawn lang fiah chho tial tial mai. Chutiang karah chuan SEC - in nilai leh beihrual thupui atan Mizo Kristian Hlâ leh a Phuahtute a rawn thlang hian kawng tam takah kan hlawkpui ngei a beiseiawm hle a ni.
A bulṭanna atan January thla chhung zirlaiah Pathian mite nuna hla pawimawhna, Thuthlung Hluia Hla leh Rimawite, Thuthlung Thara Hlate, Hla leh Rimawi thiltihtheihna te a rawn dah hmasa a. Thuthlung Hlui leh Thuthlung Thar a rimawi hmanraw langte fiah taka a sawi hnu a, zirlai hnung lama Mizo rimawi hmanraw chi hrang hrang a rawn dah leh te, sawi ho tura dah chhuahte hian Kohhran huang chhunga rimawi hmanraw hman tur kan thliarhranna kawngah ngaihtuahna ṭha leh zual a sawr chhuah ngei a beiseiawm hle bawk.

Literature zirna huangah hian Greek ho hi kawng tam taka bulṭantu an nih avangin an hla kalhmang leh an rimawi hmanruate nen bulṭanna atana zir a ni ṭhin a, English literature hi ram hrang hrang, hnamtin deuh thawin kan zir tlanglawn a ni bawk ang. Chumi piah lamah chuan hnam hrang hrang thu leh hla leh an hla kalhmang te pawh han keu lawr ve ṭhin mah ila, mahni hnam literature ṭheuh zir chian a, chawisan duhna hi a len chhoh zel tawh avangin keini ramah pawh Bible lama kan hla chhiar tam nimahse; a zir mite bik lo chuan Hebrai hla kalhmang lamah hian kan ngaihtuahna kan la seng ngai  hlawm viau lo mai thei.

January ni 14 zirlaiah hian Hebrai hla kalhmang sawifiahna hriatthiam awlsam leh felfai takin a rawn dah thlap a. Thuthlung Hlui/Thar rimawi hmanruate bakah Thuthlung Thar hla kalhmang pawh January ni 21 zirlaiin a rawn chhunzawm thlap bawk. A va han hlu tehreng em.

February thla chhung zirlai bikah hian Mizo Kristian hla pian dan, a ṭhan chhoh dan leh a ziarang pawimawh chin fiah leh tawifel tak siin a rawn hrut chho leh a. March thlaah Mizo Kristian hla hmasa Zosap ho kutchhuak leh a sawifiahna a rawn lawr khawm hmasa leh vek bawk.

April thlaah Mizo hla phuahtu, siamtu leh letlingtu hmasa Rev. Liangkhaia, Rev. Chhuahkhama, Rev. Saiaithanga, Upa Thanga, Rev. Taisena, Rev. Bankuaia, Rev. R. Dala, Hrawva, Zakunga, Laibata, Suakropuia te ho leh Mizo ṭawnga Kristian hla letlingtu Khasi ho Sahon Roy, Awmia Nu, Siniboni, Raja Singh Gornlay, Mohan Singh leh midangte zingah hian Raj Bhajur tih loh hi chu sawilar hlawh lutuk lo, mipui tam zawkin anmahni leh an sulhnu pawh kan lo hmelhriat mang loh lam a ni  hial mai thei.

May thla aṭangin Lengkhawm hlaah a rawn lut ṭan a, Patea, C.Z.Huala, R.L.Kamlala, Saihnuna, Suakliana, Ralngama, Laithangpuia, Lalruali etc te (I sawi vek rih lo zawk teh ang😀) a rawn hrut chhoh hnuah Beihrual zirlai atan vanram ngaih hla, fam ngaih hla leh thupui pawimawh tak tak karah Zaipawl chungchang te, naupan lai aṭanga hla thiam pawimawhna mitinin nau te/fate enkawlna atana kan mamawh tur te dah a han ni leh zel a.

Favang boruak leh thlasik thaw ṭan tir inher karah October thlaah hlapui phuahtu Vanmawia, H. Lama, Rokunga, Lalmama, Liandala, Thandanga, Lalliansawma te a rawn hrut kual leh a. November leh December ah chuan thlirna tlang hrang hrang, kil hrang hrang aṭanga Mizo Kristian hla zir chianna bakah Mizo Krismas hla leh hmalam hun thlirna thlengin a rawn bilh tel leh thlap bawk.

Kristian sakhuain zoram a rawn luh chhuah tirh khan kan rimawi hmanraw leklam ber Khuang hi ramhuai biakna a ngaiin hnawl a lo ni tawh a, kum 1919 harhna aṭanga Lengkhawm zaiin ram pum a tuam mup mup lai khan Khuang chawi chhuah thar leh anih rualin, lemchan ṭhang chho mek chu khawvel thila ngaiin hnawl a han ni leh a. Khatih lai khan Kristian hla tharin zoram a han tuam mup mup khan dotu a nei nual bawk. Kum 100 chuang a liam leh meuh chuan a bulṭanna aṭanga Kristian hla ṭhan chhoh dan leh a thuken hrang hrangte, rimawi hmanruate thlengin kohhran mipuite zir ho tura chhawp chhuah a ni ta. He kum 130 vel zet chhunga Mizo Kristian Hlâte hi zir ho tham a tling tawh viau a ni. 

A fiah a, a ngaihnawm a, a hlu a, ngaihtuah a tithui a. Kum 2026 nilai leh beihrual thupui zirlai zet chu, zirlaite pawhin an inkhawm apiangin thlarau lam hlawkna bakah an zirlai a pawimawh leh ṭangkai tur thil an zir tel zel dawn a ni ber e. Mizo Literature  history bu pawimawh tak ni zui tur zirlai kohhran mipuiin kumtluana kan zir ho mup mupna tur hun hmasa, kum pawimawh leh chhinchhiahthlak tak a ni ngei ang😊.


Comments

Popular posts from this blog

Lehkhabu chhiar...

Mihring hian kum 5-10 ah kumtin lehkhabu 10 chhiar ta se - 60. Kum 11 - 13 ah 15 chhiar ziah ta se 45. Kum 14-23 hi high school, college, university kal ṭan chhoh lai, hna la  thawh leh eng emaw zir bîng vak hma lehkhabu chhiar tam awlsam hun lai ber a ni hial mai thei, kumtin 120 chhiar ta se - 1200 kum 24 aṭanga 40 ah, helai tak hi hna zawn chhoh leh research ti tur tan chuan zir lam zir bing vak a ngaih hunlai a ni a, inchhiar char char si a, chhiar ṭeuh a har hunlai a nih avangin ti hniam hretin 65 velah titla ta ila - 1040. Kum 40-ah 2345, a pung mawh hle mai😃. Hei hi han chhut chhin sathliah mai a ni a, kan hun hman dan leh buaipui tur thil dang tam dan azirin a theih diak diak loh chang a awm fo thei dawn a, lehkhabu chhiar tam tawk a harzia erawh a lang thei tho awm e. Tun hnaiah Mizo lehkhabu hi kum khatah 200 bawr chhuak angin a khairual theih ang a. Literature bîk a ni emaw, a piah lamah pawh hnam dang lehkhabu ṭha lar zual leh Mizo lehkhabu 50/50 emaw, 60/40, 70/30 ang...

Van Lal Nau Ang: A Christological Interpretation

-Pro Pastor Lalrinpuia Pachuau Pukzing Pastor Bial Krismas apianga Mizo Kristiante lunglen kai harhtu, Upa Lalhminghliana’n “Ngai Teh Van Lal Nau Ang Pian Ni” tia a phuah hmanga Isua Krista chungchanga Apostol-te thurin a puan chhuah dan mawi tak kan thlirho dawn a. Hetiang taka tawi, fiah bawk si, Isua Krista chungchang puan chhuahna hla kan nei hi a hlu takzet a ni. Isua Krista Chungchanga Inhnialna Hmanah, kum AD 325 khan Nicea khua (Tunah chuan Turkey rama Iznik khua)-ah Inkhawmpui Lian pawimawh tak koh a ni a, Kristian tam tak kal khawmin a then te chu a hunlaia Pathian thu thiam, hriatna thuk leh ril tak nei te an ni hlawm. Chu Inkhawmpuia an _ agenda _ pui ber chu Isua Krista chungchang a ni. Isua - Pathian famkim? Hetih hun lai hian Arius-a zirtirna kha a lar hle a. Ani chuan Isua chu Pathian thilsiam zinga ropui ber leh Pathian dawttu a ni a. Thilsiam anih avang erawh chuan awm hma a nei a, awm hma nei a nih avang chuan chatuan mi a ni ve lo. Chatuan mi a nih loh avang chuan P...

Kham leh Suar Sawihawnna

Kham leh Suar hi Lalrammawia Ngente lehkhabu 36 na leh a Novel parukna a ni a, Social reform Novelist ang a kum rei tak (A Novel hmasa ho zawng zawng aṭanga) kan lo hriat tawh kum hmasa lama a kutchhuak Utopia pahnih Angelten An Awmpui (Socio – Religious Utopia) leh Lawng Mi Khawhar (Ecotopia) -a  thawnthu inang lo tak, a tum ram erawh inhnerem thliam siin min hruaipen deuh hnuah amah tak tak (social reform) lamah bawk min han letpui leh a, a kutchhuak hmasa lama Mizo tlangval luck leh hmelṭha tak tur, ruihhlo leh mipat hmeichhiatna hman khawlohnain a tih buai, lo chawr chhuahna chhungkaw inrelbawl dan fuh tawh loh laklawh vanga damchhung nun hrehawm taka hmang liam ta te, pawn lama kan inhmuhsak chin piah lam ngawi renga inthlahrung leh mahni mihringpuite ngei pawh hmaizah deka nun chhiar ve ṭhin tute khawvelah; kan hmuh phak piah lam a lo tamzia kan hmuh ṭhin kha, tun ṭumah hian a thling baw hawka rawn phawrh a tum ṭan ta nge, a thawnthu kalhmangah danglam hmuh tur a awm ta nual ...